Om een gezonde geest te hebben, moet je, zoals het spreekwoord voorschrijft, aan de gezondheid van je lichaam werken. Zo oud als die wijsheid is, zo jong zijn de wetenschappelijke bewijzen om ze te staven. Sinds de laatste decennia van de twintigste eeuw, stapelen de onderzoeken naar lichaamsbeweging in de psychiatrie zich in sneltempo op. Steeds meer patiënten en artsen stappen af van het dogma dat een depressie enkel met 'pillen en praten' te genezen valt, maar proberen het ook steeds vaker met 'runningtherapie'. En met succes.

Lopen: Even efficiënt als prozac?
Uw apotheker zal het misschien niet graag horen, maar verschillende studies hebben aangetoond dat regelmatige lichaamsbeweging een even effectief middel is tegen depressie als de meest voorgeschreven medicatie.

Een gezond lichaam voor een gezonde geest
Dat bleek ondermeer tijdens een onderzoek aan de Duke University in de Verenigde Staten, waar 156 klinisch depressieve patiënten in drie therapiegroepen werden verdeeld. De eerste groep volgde een trainingsprogramma gedurende vier maanden, de tweede groep nam enkel medicatie (in dit geval Serlain) en een derde groep kreeg een combinatie van de twee.
Tijdens de eerste evaluatie waren in alle drie de groepen nagenoeg evenveel patiënten van hun depressie af geraakt (zestig procent). Bij een controle-onderzoek tien maand later bleek dat in de sportieve groep nagenoeg geen patiënten waren hervallen, terwijl dat in de andere twee groepen bij de helft van de groepsleden het geval was.
Aan de Universiteit van Texas kwamen onderzoekers tot gelijkaardige resultaten met tachtig matig depressieve vrijwilligers. Bij de groep vrijwilligers die twaalf weken lang drie tot vijf dagen per week een half uurtje aerobicles hadden gevolgd, kon de helft na afloop genezen worden verklaard. Bij patiënten die zich aan een minder intensief trainingsprogramma hadden gehouden, was echter geen significante verbetering opgetreden.

De link tussen depressie en sportiviteit
Toch bevestigt niet iedere studie dat beweging depressie kan verhelpen. Toen de Purdue-professor DD Lobstein vaststelde dat de minst sportieve collega-professoren depressief waren, besloot hij hen te onderwerpen aan een fitnessprogramma. Na vier jaar regelmatig trainen, bleek geen van de betrokken professoren mentaal sterker te zijn geworden. Lobstein besloot daarop dat de professoren wellicht sedentair waren geworden door hun depressie en niet andersom.
De Amerikaanse professor is overigens niet de enige die de kip in deze voor het ei heeft geplaatst. Ook de Nederlandse onderzoekster Marleen De Moor van de Universiteit Amsterdam stelde op basis van een studie bij meer dan zevenduizend broers en zussen, waaronder tweelingen, dat het verband tussen sport en depressie niet causaal is, maar te verklaren doordat beide hun basis vinden in hetzelfde gen. Mensen die sportief zijn aangelegd, zijn dus ook minder geneigd tot depressie en omgekeerd, maar mensen die ondanks hun aanleg toch gaan sporten zijn daardoor niet vrolijker dan gengenoten die dat niet doen.
De Moor nuanceerde de resultaten van haar onderzoek wel door erop te wijzen dat sporten binnen een therapeutisch programma mogelijk wel anti-depressieve effecten heeft. Deze vorm van sport was immers niet in haar onderzoek opgenomen.

Joggen versus 'running'
'Runningtherapie' klinkt als een duur woord voor rondjes lopen en in feite is het dat ook. Het enige verschil tussen joggen en runnen is dan ook dat je er in het eerste geval helemaal alleen voor staat en in het tweede geval ondersteuning krijgt van een organisatie of therapeut. Net dat kader kan voor depressieve patiënten een belangrijk duwtje in de rug zijn om eraan te beginnen en een motivatie om het vol te houden.
Vooral in Nederland is runningtherapie ingeburgerd als psychische behandeling. Al sinds de jaren zeventig wordt het in psychiatrische ziekenhuizen en door private therapeuten gebruikt om patiënten met angststoornissen, depressie en andere psychische aandoeningen te helpen op een natuurlijke wijze beter te worden. In België wordt joggen nog in de eerste plaats gezien als fysieke bezigheid en worden de psychische voordelen slechts in de kantlijn vernoemd. De Vlaamse organisatie Runningtherapie wil daar echter verandering in brengen.
Hoewel men zowel in Nederland als België spreekt van 'runningtherapie' zijn de psychische voordelen van sport niet enkel beperkt tot hardlopen. In principe kunnen alle sporten therapeutisch werken, op voorwaarde dat ze een fysieke inspanning vergen. Sporten die zich extra goed lenen tot behandeling van depressie zijn buitensporten en uithoudingssporten (omwille van de runnershigh). Soms spreekt men dan ook van 'bewegingstherapie' in plaats van 'runningtherapie'.

Lees ook ons artikel Weglopen van een depressie: Runningtherapie

Www.runningtherapie.nl
www.runningtherapie.be

Sport je slank. Doe de quiz en onderscheid de feiten van de fabels!