Je kleuter gaat nog niet zo lang naar school en wordt al geconfronteerd met de eerste probleempjes uit de werkelijkheid. Ruzies, conflicten met andere leeftijdsgenootjes,… De vroege schoollopers leren al snel hoe ze moeten roddelen, plagen, en schelden. Het is eerder onwaarschijnlijk dat kinderen onder de vier jaar al gaan pesten, maar als ouder kan je wel ingrijpen bij de ontwikkeling van foutief gedrag.

Peuters en kleuters trekken wel eens aan elkaars haar en kunnen roekeloos in het rond slaan. Dat is geen nieuwtje en valt ver buiten de categorie ‘pestgedrag’. Het is pas wanneer hetzelfde kindje quasi iedere dag het slachtoffer wordt van ruzies en meningsverschillen, dat het wel onder die noemer kan vallen. Het is belangrijk om die foute attitude in een vroeg stadium op te sporen en aan te pakken, hoewel het onderwerp ‘pesten’ bij kleine kinderen niet écht doordringt. Dat komt omdat hun cognitieve capaciteiten nog gebrekkig zijn. Denk maar aan het nog niet volledig ontwikkelde geheugen, begrip, het weinig uitgebreide taaltje en het beperkte concentratievermogen.

Profiel pestkoppen
De kinderen die pesten zijn vaak bengels die constant de hemel in worden ingeprezen. In dat geval kunnen de ouders niet objectief meer reageren. Als de jongen of het meisje thuis alles zomaar mag doen, dan zal het geen verschil kennen tussen goed en kwaad. In het slechtste geval wéét het kind waarmee het bezig is en zal het blijven liegen, bedriegen en krijgen wat het wil. Het is dus grotendeels een kwestie van opvoeding. Wanneer het begint te dagen dat je kind een pestkop is, dan mag je streng zijn. Twijfel je eraan? Negeer het onderwerp niet en leg uit aan je zoon/dochter wat jij van pestgedrag vindt. Natuurlijk heb je als ouder het karakter van je kindje niet onder controle. Verschillende externe factoren (grootouders, onthaalmoeder, opvang,...) kunnen geleid hebben tot wangedrag. Overloop daarom alle mogelijke denkpistes en probeer te weten waar en wanneer het probleem is ontstaan.

Profiel slachtoffers
Slachtoffertjes van pestgedrag zijn kindjes die anders zijn dan de gemiddelde jongen of meid. Dit kan te maken hebben met innerlijke of uiterlijke kenmerken. Al bij al is een mens een kuddedier. Als iemand dus anders is en – bij wijze van spreken - wat buiten de kudde loopt, dan zal dat niet onopgemerkt voorbij gaan. Als je als ouder beseft dat je kind een beetje anders is dan de rest, (hoogbegaafd, onzeker,…) leer het dan hoe het voor zichzelf kan opkomen. Als je spruit gepest wordt omdat het – volgens andere kleuters -  lelijke kleertjes draagt, koop dan eens iets anders dan je gewoon bent en wacht de resultaten af.

Probleem aanpakken
Kinderen die pas naar school gaan, moeten nog leren hoe ze moeten omgaan met hun gelijke. Het ene heeft daar al meer moeite mee dan het andere. Zelf kan je er in dat stadium niet echt veel aan doen.

• Ouders: Als je vermoed dat je kind gepest wordt, confronteer je het best niet met complexe vragen. ‘Wie schopt je?’ en  ‘Wie pest je’? zijn al moeilijk genoeg. Krijg je een antwoord, dan kan je verdere concrete stappen ondernemen. Redenen om te denken dat je oogappel gepest wordt zijn onder andere: de anderen sluiten jouw kindje altijd uit, het mag nooit meedoen of wordt op geen enkel feestje uitgenodigd.
• Leraars: Zij kunnen het begrip pesten openlijk in de klas bespreken. Aan de hand van dezelfde simpele vragen, kan hij eventueel afleiden wie er ooit al geplaagd is geweest. Vervolgens kan hij dat gedrag afkeuren en hopelijk uitsluiten.

Indien de leraar en de ouders op de hoogte zijn van de pestsituatie, doen zij er goed aan om ook met elkaar te praten. Op die manier kunnen zij nog efficienter optreden en het leed van het slachtoffer verzachten.