Op de Grote Markt in Veurne siert de Sint-Niklaaskerk het plein met zijn zware westertoren.
Op de locatie van de huidige kerk stond eerst een 12de eeuwse kerk die het centrum was voor de Abdij van Sint-Nicolaas ( Norbertijnse abdij ). De Nobertijnen, in de toenmalige volksmond Witte Pastoors, zijn lid van een orde die het beschouwende leven en de liturgische dienst verenigt met het actieve leven, zoals zielzorg en onderricht. Een mooi voorbeeld hiervan is het
Zuidgasthuis in Veurne, waar nu het Bakkerijmuseum is gehuisvest. De Franse revolutie zorgde voor de opheffing van de abdij in 1796.
In 1494 werd de kerk volledig gesloopt en herbouwd als een typisch West Vlaamse driebeukige hallenkerk. In 1775 kwam er de apsis ( halfronde, of veelhoekige, nisvormige ruimte ) en deze werd rond 1877 verhoogd.
De 48 meter hoge en zwaar ogende westertoren ( zijde gelegen aan de Grote Markt ) springt onmiddellijk in het oog. De onderbouw en het portaal hiervan zijn 13de eeuws en de bovenbouw zou pas uit de 14de eeuw dateren. Deze veronderstelling is er omwille van het gebruik van een kleinere baksteen. De oorspronkelijke stenen spits werd na verschillende pogingen tot vernieuwen, in 1866 afgebroken. Tijdens de restauratie in 1891 werd deze ook niet herbouwd maar werd de afgeknotte vorm behouden.
Beiaardmuseum
In de toren zelf is een klein beiaardmuseum gehuisvest. Het pronkstuk is hier 't Bommetje. Een klok gegoten in 1379 en enig overblijfsel van de tijdens de Franse Revolutie geroofde beiaard.
Interieur van de Sint-Niklaaskerk
Als je de kerk betreedt kan je volgende items bezichtigen:
- Het Calvariekruis: Meer informatie over het kruis vind je bij de
Boetprocessie
- In het hoofdkoor: geschilderd drieluik uit 1534 van Jan Van Amstel ( volgens andere bronnen ook van de hand van Barend Orley ). Het drieluik toont onder andere de 'Kruisdood van Christus', 'Bezoek van de koningin van Saba' en 'Vinding van het ware kruis door Heilige Helena'
- Noordelijke zijbeuk: 'Marteldood Heilige Sebastiaan' van Vigor Bouquet uit de 17de eeuw
- Zuidelijke zijbeuk: 'Aanbidding der Wijzen en twee geknielde religieuzen', 'Genezing van verlamden' en 'Calvarie' tegen de kruisingspijler. Allen geschat uit de 17de eeuw.
- Orgel van Al. Desaever uit 1897: zwaar beschadigd in het begin van de tweede wereldoorlog. Herstellingen in 1943 en 1998 brachten tot op heden geen goed resultaat.
- Drie gedenkplaten voor slachtoffers in WO I: burgelijke doden, Franse marinefusiliers en militaire doden van de parochie ( 23 in totaal )
Restauratie 2010
In 2010 onderging de Sint-Niklaaskerk in Veurne een restauratiefase aan haar toren. Daarna waren het exterieur van het schip en het uitzonderlijke 13de-eeuwse gebeeldhouwde portaal, met zijn voorstelling van de 24 Ouderlingen van de Apocalyps aan de beurt. De restauratie van de Sint-Niklaaskerk was een onderdeel van de restauratie van negen beschermde kerkgebouwen waarvan 5 in West-Vlaanderen gelegen waren. De totale kost was 3.3 miljoen euro, waarvan 250.000 euro besteed werd aan de Sint-Niklaaskerk in Veurne.
