Help de huiszwaluw met nestelen

Huiszwaluwen in de lucht

Huiszwaluwen of delichon urbica zal je meestal in volle vlucht kunnen aanschouwen. Je merkt ze snel op door hun gekwetter. Zwaluwen leven immers in kolonies en zijn erg sociale dieren.

Ze scheren door de lucht: aan hoge snelheid draaien, keren, buitelen... ze aan de hemel. Zo vangen ze zogeheten luchtplancton die ze vasthouden met speciale borsteltjes bij de snavelwortel. Dat zijn kleine insecten die zich in de lucht bevinden, al vliegend of passief meegevoerd door opstijgende luchtstromen. Huiszwaluwen voeden zich haast uitsluitend met dierlijk voedsel.

Misschien ken je deze spreuk: ‘Vliegt de zwaluw hoog, dan blijft het overwegend droog. Vliegt de zwaluw laag, dan nadert een regenvlaag.’ Hier zit een grond van waarheid in. De huiszwaluw is immers meestal hoog in de lucht op jacht. Alleen bij vochtig weer vliegt hij een heel stuk lager.

Huiszwaluwen in close-up

Hoe kerken je de huiszwaluw?

• De huiszwaluw is zo’n 12,5 centimeter groot.
• Hij heeft een korte gevorkte staart.
• De bovenkant bestaat uit glanzende blauwzwarte veren.
• De onderkant, de stuit, de kin en de keel zijn wit van kleur.
• Op de borst tekent zich een donkere vlek af.

Zomerse gasten

Huiszwaluwen trekken vanaf oktober naar Afrika om er te overwinteren. Elk jaar keren ze in april terug naar hun geboorteplaats, waar ze op hun beurt nestelen.

Nesten

Zwaluwen huizen in kleine kolonies in bolvormige nesten, gemaakt van klei. Het zijn echte metselaars. De mannetjes dragen de modder aan, waarmee de vrouwtjes laag per laag het nest metselen. Ze gaan daarbij heel zorgvuldig te werk en hebben zelfs aandacht voor het interieur dat ze afwerken met gras, veertjes en pluisjes. De vliegopening bevindt zich aan de bovenkant en is erg klein.

Geliefkoosde nestplaatsen

Hun nesten bouwen huiszwaluwen vooral onder overhangende daken boven een ruwe stenen buitenmuur. De dakrand is daarbij op het noorden of oosten gericht en vaak wit of crèmekleurig geschilderd. Op die manier zoeken ze de koelte op voor hun jongen. Bovendien weert het parasieten.

Ze kiezen meestal daken uit aan de rand van steden of dorpen. Binnen een straal van enkele honderden meters moet er immers modder, leem of klei te vinden zijn. Bovendien is de hoeveelheid insecten daar aanzienlijk groter.

Jongen

Elk jaar kan een koppeltje huiszwaluwen twee à drie keer broeden. Dat levert telkens een viertal witte eitjes op. Na een kleine drie weken broeden komen de jongen uit. De volgende drie weken zullen de huiszwaluwen voedsel naar het nest voeren waar de jongen ongeduldig zitten te wachten. Daarna vliegen de jongen uit. Je zal ze vaak op een draad, richel of tak aantreffen.

Tips

• Laat zwaluwnesten hangen, zowel oude, als bewoonde.
• Verstevig oude nesten met steunlatjes.
• Hou of schilder geschikte dakranden wit.
• Bij een nieuwbouw of renovatie van een bestaande woning kan je een (koele!) nestelplaats voor huiszwaluwen voorzien onder het dak; er bestaan speciale dakpannen voor zwaluwen.
• Zorg ervoor dat ze ten minste op 200 meter afstand een lemige modderplas aantreffen voor nestmateriaal.
• Zorg voor een veilige vluchtroute tussen nest en modderplas.
• Eventueel kan je kunstnesten in de buurt van de kolonies hangen die je vastlijmt met lijm of siliconen.