Hoe zaag en voeg je gipsplaten?

Gipsplaten zijn dunne platen van gips bekleed met een papierachtig materiaal. Aangezien dit brandveilig bouwmateriaal fragiel is, ga je best voorzichtig te werk bij het snijden en plaatsen ervan. Wij geven daarom tekst en uitleg.

Juiste afmetingen voor gipsplaten kiezen
Wil je binnenshuis verbouwen? Dan zijn gipsplaten een dankbaar bouwmateriaal, te meer omdat ze in diverse afmetingen te verkrijgen zijn.

Welke maat gipsplaten kan je best kiezen? Als je je geen zorgen hoeft te maken over het transport en de opslag van de gipskartonplaten, kan je best gyprocplaten kiezen die de hele kamerhoogte bestrijken. Wat de breedte betreft, kijk je best uit naar gipskartonplaten van 1250 millimeter breed.

Heb je gipsplaten nodig voor het verbouwen van een kleine ruimte? Dan volstaan kleinere gipskartonplaten die bijvoorbeeld 1250 millimeter lang en 900 millimeter breed zijn. Dergelijke platen kan je zonder problemen in de achterbak van je wagen leggen en vervoeren.

De dikte van gipsplaten bedraagt doorgaans 12,5 millimeter. Voor vochtige ruimtes bestaan er gipsplaten die geïmpregneerd worden.

Gipsplaten snijden
Wat heb je nodig als je een gipsplaat wil snijden?

• Hobbymes of breekmes
• Stalen liniaal of waterpas
• Schaafrasp

Hoe ga je te werk als je een gipsplaat wil snijden?

• Leg een stalen liniaal of waterpas op de plaats waar je de gipsplaat wil snijden en dat aan de zichtzijde.
• Snijd vervolgens met een hobbymes langs de liniaal of waterpas. Snijd de gipskartonplaat wat in in plaats van ze volledig door te snijden.
• Dan kan je het kleinste stuk gips gemakkelijk breken door er een korte klop op te geven.
• Snijd daarna de rugzijde door.
• Vlak de snede ten slotte af met een schaafrasp.

Wil je de gipsplaten in ronde vormen snijden? Dan gebruik je best een decoupeerzaag.

Houd er rekening mee dat je openingen dient te maken voordat je de gipsplaten aanbrengt tegen gyproc scheidingswanden of plafonds. Denk daarbij aan openingen voor stopcontacten bijvoorbeeld. Grote uitsparingen snijd je met een gewone houtzaag. Zo’n zaag gebruik je ook best als de gipsplaten een (polystyrene) isolatielaag bevatten. Voor kleine uitsparingen gebruik je liever een decoupeerzaag, een boorrasp, een klokboor of een steekzaagje. 

De randen van gipskartonplaten bijwerken kan met een schuurblokje of een grove rasp. Zo voorkom je dat het afvoegen moeizaam verloopt.

Zijkanten van gipsplaten voorbereiden
De zijden van gipskartonplaten zijn ofwel afgerond ofwel halfrond afgeschuind ofwel gekopt. Hoe weet je nu welk type gipsplaten het meest aangewezen is voor de klus? In wat volgt, enkele bedenkingen:

• Als doe-het-zelver kies je best gipsplaten met afgeronde zijden.
• De naden van gipsplaten met halfronde en afgeschuinde zijden kan je niet zo gemakkelijk egaal opvullen.
• Kopse kanten moet je dan weer afronden tot op 2/3de van de dikte van de gipsplaat want ze worden bij de productie haaks gesneden. Je gebruikt daar een speciale kantschaaf of schaafrasp voor. Met een schuine hoek van om en bij de 22,5 graden kan je de naden immers beter voegen.
• Bij fabrieksmatig afgeschuinde zijkanten moet je met schuurpapier aan de slag om de kanten op te ruwen.

Naadafvoegsystemen voor gipsplaten
Een hoge vochtigheid of grote temperatuurverschillen kunnen de lengte van gipskartonplaten wijzigen. Voordat je de gipsplaten plaatst en voegt, moet je er dus eerst zeker van zijn dat er geen lengtewijzigingen meer plaatsvinden. Zorg daarom voor een minimale omgevingstemperatuur van 10 graden Celsius.

Wil je na het plaatsen van de gipsplaten een vloer van cement (laten) storten? Dan mag je de naden pas afvoegen nadat de cementen bevloering uitgehard is.

De naden tussen de platen kan je op 2 verschillende manieren afvoegen:

• Naden- of voegband
  Naden- of voegband kan je gebruiken bij afgeschuinde zijkanten. Met voegengips werk je de nadenband vervolgens af. Deze werkwijze omvat 3 stappen. Eerst moet de naden opvullen met vulmateriaal. Vervolgens verwijder je het overtollige vulmateriaal. Ten slotte bevestig je de nadenband in de vorm van een zelfklevende of niet zelfklevende gaas- of glasvezelband met open mazen zonder dat je de voegbanden elkaar laat kruisen of overlappen.
  
• Zonder nadenband
  De zijkanten afvoegen zonder nadenband is mogelijk bij afgeronde zijkanten. Je moet dan 2 stappen doorlopen. Eerst en vooral vul je de naden van de gipsplaten met al dan niet gebruiksklaar vulmateriaal of voegpasta met een plamuurmes. Vervolgens wacht je een vijftigtal minuten. Dan schraap je het teveel aan vulmateriaal weg om de naden nog een 2de maal te vullen na 16 tot 24 uur. Als het vulmateriaal volledig uitgedroogd is, mag je de oneffenheden wegschuren met schuurpapier of een vlakschuurmachine. Pas op dat je de kartonvezels van de gipsplaten niet beschadigt.

Nu kan je de gipsplaten verven, behangen of betegelen.