Cap Gris-Nez (verouderd Nederlands: Swartenesse, "zwarte nes"; een nes is een landtong) is een kaap aan Het Kanaal bij de Franse gemeente Audinghen in het departement Pas-de-Calais. De top ligt 50 m boven de zeespiegel.
Cap Gris-Nez ligt 16 km ten zuidwesten van Cap Blanc-Nez. Dit stukje van Frankrijk ligt het dichtst bij het Verenigd Koninkrijk. De benaming van de kaap is Oudnederlands van oorsprong waarbij nez verwijst naar het Oudnederlandse nesa of vooruitstekend stuk land in zee.
In 1805 liet Napoleon Bonaparte hier een semafoor installeren die de eerste moest zijn van een nieuwe lijn die Frankrijk zou verbinden met Engeland, dat hij spoedig hoopte te veroveren.
Op 18 juli 1805 vond vlak voor de kaap een confrontatie plaats tussen 45 schepen van de Engelse marine en een vloot kleinere vaartuigen van het Bataafs Gemenebest onder leiding van viceadmiraal Carel Hendrik Ver Huell die onderweg waren naar de haven van Ambleteuse. Gelukkig voor de Nederlanders had Napoleon op de kaap 300 stukken artillerie geplaatst die met hun kanonnade de Engelsen op de vlucht dreven.
