De geschiedenis van Alba-la-Romaine gaat terug tot de Kelten. Het middeleeuwse dorp aan de voet van het massif du Coiron wordt gedomineerd door het strenge silhouet van het feodale kasteel. Het werd gebouwd op een vulkanische rots (neck). De hele zomer lang worden er tentoonstellingen gehouden rond hedendaagse lokale en internationale kunstenaars. De wirwar van geplaveide straatjes, zoals de Grande-Rue en de Rue du Four, de overdekte doorgangen en schattige pleintjes dateren uit de 14de en 15de eeuw. De huizen van kalksteen en basalt werden opgetrokken uit stenen gevonden op de oud-Romeinse site.
Het antieke Alba ligt iets buiten het dorp en is steeds gratis toegankelijk. Ten tijde van het Romeinse keizerrijk was het de hoofdstad van de Helvii. De stad werd verder uitgebouwd door Augustus en bevatte toen alle elementen van een Gallo-Romeinse stad, zoals een forum, thermen, een aquaduct, een theater waar plaats was voor 3000 toeschouwers en diverse tempels. Doordat de stenen werden herbruikt om de middeleeuwse stad op te bouwen blijft er echt amper iets van over. Van hieruit heb je wel een schitterend uitzicht over de vlakte die bezaaid is met wijngaarden.
