Op de grens tussen de Zeepolders en Zandlemig-Vlaanderen vind je Houtem. Deze landbouwgemeente is sinds 1976 een fusiegemeente van Veurne en moet het toeristisch gezien vooral hebben van zijn ligging aan de Moeren en de pastorie in Vlaams-Renaissancestijl.
Er is reeds sprake van Houthem sinds 1187 en etymologisch betekent het zoveel als woning of nederzetting in of bij het bos. Volgens andere bronnen waren er in dit gebied echter nooit bossen en zou de naam weerslag hebben op de betekenis 'woning op het boven water gelegen gebied'. Deze laatste bewering houdt ook steek als je bedenkt dat de Moeren vlak naast de gemeente ligt en dat deze 3 à 4 meter onder zeeniveau liggen. Houtem deed ook dienst als refugium voor de vele monikken die werkzaam waren in de Veurnse Sint Niklaasabdij.
Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart
Deze Gotische hallekerk met zware westelijke toren dateert uit de 15de en 16de eeuw. Ze is grotendeels opgetrokken uit gele baksteen met hier en daar ook ijzerhoudende zandsteen welke hoogstwaarschijnlijk zijn gerecupereerd van een ouder gebouw. De toren met blinde spitsboognissen en maaswerk werd in 1552 voltooid als we het ingewerkte jaartal mogen geloven. Het orgel werd in het begin van de 18de eeuw geplaatst.
Pastorie van Houtem
De oostelijke hoofdvleugel van de pastorie aan de zijde van de kerk werd in 1617 door abt Christiaan Druve opgetrokken. Het westelijke opkamergedeelte werd voltooid in 1686. Het bijgebouw tegen de noordelijke gevel dateert uit de 18de eeuw.
In de eerste wereldoorlog deed de pastorie dienst als hoofdkwartier van het Belgisch leger en kwam koning Albert I er vanzelfsprekend vaak naartoe.
Medio de jaren 70 van vorige eeuw onderging de pastorie een grondige opknapbeurt aan het dak en de torenhelm ( bovenste bolvormige deel van de toren ) en werden de gevels opnieuw gevoegd. Ook het houtwerk werd toen vernieuwd en men maakte in die tijd een nieuwe toegangsbrug.
Bergenvaart
De Kolme ( FR ) of Bergenvaart ( BE ) is een kanaal gegraven in 1293 tussen de Belgische stad Veurne en de Frans-Vlaamse stad Bergues en is 24km lang. Tijdens het inpolderen van de kuststreek werden de kleine zijtakken in het afwateringssysteem vergraven. De grote werder verder uitgediept om dienst te doen als kanalen. Zo ontstond ook het kanaal de Berenvaart dat de rivier Aa ( Watten - FR ) met Veurne verbindt. In de middeleeuwen was dit kanaal een belangrijke handelsader en dat is het nog steeds aan Franse kant. In België is er van de Bergenvaart niet veel meer overgebleven dan een beekje.
Wandelen in Houtem
Aan het smeedhekken van de kerk start de bewegwijzerde wandelroute Ringslot. Deze wandeling is 9km lang en bewandelt het grensgebied tussen polder en houtland.
