In de Pleniglaciale periode (25.000 tot 2000 jaar v.Chr.) lag er een boomloze streek met grote plassen, waarin alsem, poelruit en Engels gras groeiden. Langzamerhand vestigden er zich bomen, eerst wilgen, later ook berken. Pas circa 13.000 jaar geleden was er echt sprake van een bos, waarin ook voor de hele streek nieuwe soorten als beuk, haagbeuk en grove den groeiden.
Tijdens de ijstijd stierf een deel van het bos af en trad er veenvorming op door de zuurgraad. In het Subboreaal (3000 jaar v.Chr.) deden een aantal andere boomsoorten zoals iep, linde en els hun intrede.
Maak een wandeling in Het Leen + Arboretums
Door menselijke invloeden ontstonden er heidevelden op de hoger gelegen gebieden; in de valleien en de depressies ontwikkelde zich langzaam een moerasbos. Tijdens de Romeinse periode werd ten noorden van deze uitgestrekte boszone de Antwerpse Heirweg aangelegd. Het hele gebied ten zuiden ervan was ondoordringbaar. In de eeuw na Chr. werd de omgeving langs de zeearmen overspoeld met zeewater. Hierdoor werd heel wat zout water opgeslagen in het veen.
In de Middeleeuwen was er door de grote bevolkingstoename meer en meer hout nodig voor woningbouw. Voor de verwarming van de woningen gebruikte men eveneens hout en turf. Vanaf 1205 reageerde Johanna van Constantinopel over de Vlaamse gewesten. Turf- en veengronden werden in concessie gegeven aan de religieuzen. Het Sint-Janshospitaal van Brugge kreeg zo een aantal gronden naast en in het huidige Leen. Men deed er aan veeteelt en primitieve landbouw maar men ontgon er vooral turf. In die tijd (1252) werd ook de Lieve gegraven, die liep achter de nu nog bestaande hoeve Altena (gesticht door het St-Janshospitaal). Een gedeelte van de gestoken turf werd via deze waterweg naar Damme vervoerd, daar overgeladen, om zo terecht te komen in het St-Janshospitaal van Brugge. Wanneer men van zeewater doordrongen turf verbrandt, blijft het zout in de as achter. Zout was in die tijd zeer belangrijk aangezien het veel werd gebruikt om voedsel te pekelen. Door de snelle bevolkingstoename in de steden was het noodzakelijk voldoende voedsel in voorraad te hebben. Het zout dat gewonnen werd in de Altenahoeve werd via een smal pad door de leenbossen vervoerd naar Gent. Op oude kaarten vindt men nog deze zoutweg terug die nog grotendeels te volgen is door het huidige Leen. In 1240 vermeldde men deze weg in de keure van Eeklo als zuidelijke grens van de stad, wat betekent dat deze al bestond en door velen gebruikt werd. De huidige weg Gent-Eeklo (N9) werd pas heel wat later aangelegd, wat te maken had met de moerassen die daar lagen (vandaar de straatnaam Dam).
Er is ook een arboretum in Het Leen. Het arboretum omvat meer dan 7000 soorten houtachtige gewassen en vaste planten. Het arboretum is alle dagen vrij toegankelijk.
