Gasthuismuseum Sint-Dimpna in Geel (Antwerpse Kempen)

Het Oud Gasthuis werd kort voor 1286 gesticht door Hendrik III Berthout, heer van Geel. Het was een ziekenhuis dat naast de uit de plaats afkomstige zieken ook de pelgrims moest verzorgen die naar Sint-Dimpna waren getogen. Het lag naar verluidt op de plaats waar Dimpna door haar vader werd vermoord. Het was dus géén psychiatrisch ziekenhuis. De zieken werden verzorgd door lekenbroeders en -zusters.

In de loop der 15e eeuw groeiden er echter wantoestanden waarop omstreeks 1500 een aantal hervormingen werden doorgevoerd. Hierbij speelde Jan III van Merode een belangrijke rol. In Mechelen was reeds in 1509 de ziekenverzorging overgedragen aan de Gasthuiszusters Augustinessen. In 1552 kwamen drie van deze zusters naar Geel en aldus begon een nieuwe vorm van beheer.

De zusters herstelden de gebouwen en voegden nieuwe gebouwen aan het bestaande complex toe. In 1789 werd het ziekenhuis door de Fransen geseculariseerd tot burgerlijk gasthuis, maar de zusters mochten -bij gebrek aan ervaren krachten- hun werk blijven verrichten als hospitalières, ofwel burgerlijk personeel. De bezittingen werden overgedragen aan de Burgerlijke Gestichten van Liefdadigheid, die zich later hebben ontwikkeld tot Commissie voor Openbare Onderstand (COO).

Ook gedurende de 19e eeuw werden nog vele gebouwen bijgebouwd, maar in 1918 werd, naast het complex in de Billemontstraat, een volledig nieuw ziekenhuis gebouwd. Het maximale aantal zusters bedroeg 40, in het jaar 1940. Hierna nam het aantal zusters geleidelijk af.

Hoewel het Oud Gasthuis in 1938 als beschermd monument werd geklasseerd, wilde de COO het in de jaren '60 van de 20e eeuw alsnog slopen om de grond te verkopen. Dit werd verhinderd door de zusters die het Oud Gasthuis in 1971 opkochten en als museum inrichtten. Deze zusters waren in 1969 uit het Gasthuis vertrokken. Tot dan toe was de kapel een openbare gebedsruimte.