Aartsbisschoppelijk paleis in Mechelen (Scheldeland: Denderstreek en Rupel)

In opdracht van kardinaal Thomas Philippe d’Alsace werd het aartsbisschoppelijk paleis gebouwd tussen 1719-1741. De kardinaal stelde een Italiaanse architect aan om het project te leiden.

Oorspronkelijk stonden er twee patriciërswoningen die dienst deden als vluchthuis van de abdij van Affligem. Het paleis kwam in de plaats ervan. Het voegen van de abdij bij het aartsbisdom zorgde ervoor dat het vluchthuis samen met de aanpalende woning een nieuwe functie kreeg als residentie van de Mechelse aartsbisschoppen. Tijdens de 17e en 18e eeuw hadden de aartsbisschoppen ook een stadspaleis in Brussel, waar zij geregeld verbleven.

In 1789 werd het paleis door de Franse bezetter verkocht als nationaal goed. De noordvleugel en een deel van de oostvleugel moesten gesloopt worden, en de rest kreeg een nieuwe functie als brouwerij. Tussen 1820 en 1823 moesten er ingrijpende herstellingswerken gedaan worden onder leiding van Van der Straeten, want het gebouw moest geschikt zijn voor haar nieuwe functie als aartsbisschoppelijk paleis. Aan de binnenkant werden er een aantal dingen aangepast, zoals de trapzaal en de ontvangstzalen. De U-vormige plattegrond bleef hetzelfde en de buitengevels kregen een laatclassicistisch aangezicht.

Na de werken trok aartsbisschop Engelbertus Sterckx in 1832 in het volledig vernieuwde aartsbisschoppelijk paleis. Sindsdien is het onafgebroken de residentie gebleven van de Mechelse aartsbisschoppen.