Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk in Mechelen (Scheldeland: Denderstreek en Rupel)

De oudste delen van de kerk zijn de 14e-eeuwse onderbouw van de toren en de gevels van de zijbeuken. Begin 15e eeuw werd de toren verder verhoogd. Tussen 1450 en 1480 werd het schip voltooid en werd een begin gemaakt met het transept. In 1500 werd een begin gemaakt met de bouw van het koor. Pas aan het einde van de 16e eeuw was de kerk voltooid.
De kerk heeft een noordportaal dat wordt toegeschreven aan Rombout II Keldermans. Jacob Franquart, de architect van de Mechelse Begijnhofkerk, voegde in de 17e eeuw drie kapellen toe aan de kerk.
In 1914, tijdens de Duitse inval in België, raakte de zuidkant van de kerk zwaar beschadigd. In 1944 werden het dak, de zuidelijke transeptgevel, vensters en orgel eveneens grotendeels verwoest tijdens een bombardement door de geallieerden op 19 april en door een storm op 7 september. Na de Tweede Wereldoorlog werd de kerk in twee fasen gerestaureerd. Van 1949 tot 1952 werden de beschadigde delen hersteld. Bij de ingrijpende restauratie van 1962 tot 1968, waarin de Mechelse architect Jan Lauwers (1898-1988) een hoofdrol speelde, werd het gebouw ontdaan van vele 19e-eeuwse toevoegingen; verwarming, verlichting en beveiliging werden gemoderniseerd; en het gebouw werd in belangrijke mate aangepast aan de vernieuwde liturgie. Tussen 2003 en 2010 (slotceremonie op 28 februari 2010) werd de buitenkant nogmaals gerestaureerd.
De lichtinval in deze kerk is bijzonder, vooral in de late namiddag, vanwege de moderne brandramen, vervangers van de in 1945 vernietigde 19e-eeuwse ramen.