Bekistingen overzicht

Bekisten is het vormgeven van beton waarmee je gaat bouwen. Een bekister is dan sowieso nodig bij de opbouw van een woning, want hij heeft de precisie die nodig is om sterke betonnen funderingen, plafonds en dergelijke te maken. Een preciezere taak van de werkkracht is om houten bekistingen of metalen gietvormen te maken, waarin later het beton zal worden gestort. Maar er is nog meer vakkundigheid nodig. De essentie van de huisbasis, gebundeld in dit artikel.

Nog voor de betongieter langskomt moet de bekister een betonstaal/raster in de bekisting plaatsen. Deze procedure of ‘bewapening’ zorgt ervoor dat het beton straks sterker zal zijn. Als het beton uiteindelijk is gegoten, dan pas mag het ontkisten beginnen om het bouwelement effectief te gebruiken. Het gieten van beton gaat ook niet in één keer, maar komt tot stand na een herhaalde inzet van bekisting. Er dient dus vooraf nagedacht te zijn over stortnaden, de weersomstandigheden, de nabehandeling en het tijdstip van de ontkisting. Al deze zaken hebben invloed op het definitieve uiterlijk van het betonoppervlak.

Precisie
Het spreekt voor zich dat het bekisten een nauwkeurige klus is. De werkkracht moet traceren, zagen, timmeren en sleutelen tot alle houten of metalen onderdelen mooi samen schuiven. Daarna dient hij de constructie goed te schragen, zodat de constructie niet barst als het beton erin wordt gegoten. Vandaag kan men - in het geval van heel grote bouwwerken - ook met geprefabriceerde panelen werken. Ook die moeten met kennis van zaken en finesse gemonteerd zijn.

Soorten
Uiteraard zijn er bij bekisting ook verschillende soorten en manieren van aanpakken. Voor betonconstructies waar geen bepleistering moet komen zoals bij keldermuren, plafonds en balkons is het voldoende dat de bekisting uit geschaafde planken bestaat. Wanneer het een verfijnd bouwproject betreft (traptreden, blokken,…) dan wordt er eerder voor een ijzeren of metalen gietvorm geopteerd.

• Systeemconstructie: bestaat meestal uit staal of aluminium, eventueel in combinatie met houten liggers. (gebruikt in: kernbekisting, wandbekisting, kolom –en balkbekisting,…)
• Contactbekisting: bepaalt de textuur van het betonoppervlak. Het plaatmateriaal voor schoon beton kan van hout, staal of kunststof zijn. Bij het gebruik van absorberende beplating, zal het betonoppervlak minder luchtbellen vertonen en minder glad zijn dan bij niet-absorberende materialen zoals staal en dergelijke.
• Tunnelbekisting: dit type is een combinatie van stalen wand –en vloerbekisting. Vloeren en wanden worden in één arbeidsgang gestort. We onderscheiden drie typen van dit soort, namelijk hele tunnels, halve tunnels en tunnelmoten. Deze methode is uiterst geschikt voor hoog -en laagbouw
• Glijbekisting: deze methode wordt vaak gebruikt bij de bouw van liftschachten en silo’s. In enkele weken tijd kan tientallen meters hoog gebouwd worden. Bij deze techniek bouwt men echter niet de hele tijd, wel onderbroken. Vanaf het beton hard is, trekt met de bekisting verder omhoog.

Textuur en structuur
Het type textuur of reliëf is ook een puntje om bij stil te staan wat betreft het resultaat. De belangrijkste vraag hier is of het beton door middel van bewerking of bekisting tot stand komt. De hedendaagse technologie maakt vrijwel alles mogelijk met 3d technieken. Beton wordt in de meeste gevallen ook verticaal gestort en dat kan het resultaat beïnvloeden. Ook met structuurmatten van polyurethaanrubber op de contactbekisting, kunnen veel reliëfpatronen gerealiseerd worden.

Ontkisten
Als men de bekistingsdelen na enige tijd verwijdert, kan het beton er wat vreemd uitzien en zelfs blauw kleuren. Dit zal geleidelijk aan wegtrekken. De snelheid is afhankelijk van het weer en de bekistingstijd. Om helemaal op safe te spelen is het goed om het verse beton af te dekken; deze nabehandeling verkleint het risico op scheuren. Om roeststrepen te voorkomen moeten de stekeinden nog vóór het storten vertind worden met specie.