Minstens acht uur slaap per nacht, géén dutje overdag, vóór middernacht naar bed, … Het zijn maar een paar gouden regels voor een gezonde nachtrust. Zeggen ze. Maar helpen deze oude wijsheden je echt aan een betere nachtrust of behoren ze tot het rijk der fabelen? Waar of niet waar; wij ontrafelen tien slaapmythes voor je.

1. Iedereen heeft acht uur slaap nodig
NIET WAAR: Ten minste acht uur slaap per nacht; dat wordt ons al van kindsbeen af ingeprent. Maar eigenlijk klopt dit niet. Het ideale aantal uren slaap hangt af van persoon tot persoon. Het belangrijkste is dat je je 's ochtends uitgerust voelt, of dat nu na zes of negen uur slaap is. Om hier meer inzicht in te krijgen, kan je bijvoorbeeld een slaapdagboek bijhouden waarin je noteert hoe laat je gaat slapen en opstaat, hoelang je wakker hebt gelegen en hoe uitgerust je je voelt.

2. Doe nooit een dutje overdag
NIET WAAR: In het zonnige zuiden maakt iedereen tijd voor een ontspannende siësta, maar bij ons wordt het middagdutje nog altijd met een scheef oog bekeken. Toch is dit volledig onterecht, want na het middagmaal smeekt je lichaam net om een moment van rust om het voedsel te verteren. Je moet natuurlijk niet overdrijven, maar met de juiste instelling kan een dutje verkwikkend werken. Als je je dutje niet plant en net vecht tegen de slaap, zal je je suf voelen wanneer je wakker wordt. Zet je dus over eventuele schuldgevoelens en geniet van een gezond slaapje.

3.  Een slaappilletje is een makkelijke oplossing voor slapeloze nachten
NIET WAAR: Die enkele keer dat je slaapritme overhoop ligt, bijvoorbeeld door een jetlag of een periode van zware stress, kan medicatie nuttig zijn, maar op de lange termijn laat je slaappillen beter links liggen. Ze pakken alleen de gevolgen en niet de oorzaak aan van je slaapprobleem. Bovendien hebben ze een verslavende werking, en kan je last krijgen van bijwerkingen als je wel stopt. Neem dan ook nooit langer dan een week slaapmiddelen zonder je huisarts te raadplegen.

Lees ook: Zin en onzin van slaapmiddelen.

4. De uren slaap vóór twaalf uur tellen dubbel
WAAR EN NIET WAAR: Of de uren vóór middernacht dubbel tellen, verschilt van persoon tot persoon. Als je een ochtendmens bent, hebben die uren inderdaad meer impact, maar voor een avondmens geldt dit weer niet. Nachtuilen functioneren nu eenmaal het beste als ze 's avonds niet te vroeg naar bed gaan en 's ochtends langer kunnen blijven liggen.

Ben jij ochtend- of avondmens? Doe de test!

5. Als je de slaap niet kan vatten, blijf je beter toch in bed liggen
NIET WAAR: Door lang wakker te liggen, kom je al snel in een vicieuze cirkel terecht. Je maakt je druk omdat je niet kan slapen, waardoor je uiteindelijk nóg langer met open ogen ligt. Blijf niet onnodig liggen maar sta op en probeer je wat te ontspannen in een andere kamer; de vermoeidheid zal dan vanzelf wel toeslaan. 

6. Een sigaretje voor het slapengaan, ontspant
NIET WAAR: Je bent er als roker waarschijnlijk van overtuigd dat dat laatste sigaretje van de avond  je ontspant, maar niets is minder waar. De oppeppende werking van nicotine zorgt er namelijk voor dat je hersenen te lang actief blijven. Met als gevolg dat je minder goed in slaap valt, én langer in een lichte slaap blijft. Ben en blijf je toch een verstokte roker, geef dan op zijn minst je laatste sigaret(ten) van de avond op.

7. De weekenden zijn ideaal om bij te slapen
NIET WAAR: Na een werkweek de wekker te hebben getrotseerd, lijkt lang uitslapen in het weekend natuurlijk heel logisch. Toch is uitslapen niet zo'n goed idee omdat dit je slaapritme overhoop gooit. Probeer liever dagelijks rond hetzelfde uur op te staan om een gezond bioritme te kweken. Daarnaast is het sowieso niet goed om te lang in bed te liggen want zo krijg je een onderbroken en oppervlakkige slaap. Kwaliteit is beter dan kwantiteit!

8. Na een avondje sporten, val je als een blok in slaap 
WAAR EN NIET WAAR: Ja, regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op je nachtrust, maar het tijdstip is cruciaal. Als je minder dan drie tot vier uur voor het slapengaan sport, is de activiteit van je lichaam namelijk nog te hoog wanneer je het bed induikt. Sporten doe je dus beter in de late namiddag of de vroege avond. Verder is de grootte van het positieve effect van regelmatig sporten ook afhankelijk van de intensiteit van je inspanning en van je conditie. Iemand die te zware inspanningen levert, zal minder goed slapen. Hoe beter je conditie, hoe groter het positieve effect daarentegen. 

9. In bed mag je alleen slapen en vrijen
NIET WAAR: De stelling dat je in bed alleen mag slapen en vrijen, is gebaseerd op de overtuiging dat je de mens kan conditioneren. Je moet je bed associëren met slapen en niks anders. Maar wij zijn nu eenmaal geen makkelijk te programmeren machine, maar mensen met gevoelens, emoties en verwachtingen. Alles wat jou een goed gevoel geeft, kan je dus doen in bed. Misschien dat een horrorfilm of rugbymatch je iets te veel opwindt voor het slapen gaan, maar van een goed boek, puzzel of romantische film ga je heus niet slechter slapen.

10. Alleen luie mensen slapen lang uit
NIET WAAR: Wie regelmatig behoefte heeft om lang in bed te blijven, hoeft zich heus niet schuldig te voelen. Iedereen is anders, dus ook onze slaappatronen en -behoeften verschillen. Sommige mensen hebben nu eenmaal meer slaap nodig en voelen zich overdag niet uitgerust met nachten van zeven of acht uur slaap.

Ben jij een nachtuil of een vroege vogel? Doe de test!