Eglise de l’Abbatiale bij Cruas in Vals-les-Bains (Ardèche)
Cruas zelf betaalde een zware tol door de industriële ontwikkeling en de nabijgelegen kerncentrale, maar toch is het een verplichte stopplaats. De kerk is alles wat er nog rest van de benedictijnenabdij uit 804 maar het is een juweeltje van vroegromaanse architectuur. Toen ze in 1983 ontdaan werd van alle slib die de rivier de Crûle afzette werden er opmerkelijke vondsten gedaan. De monolitische zuilen van de crypte, die dateert uit de 11de eeuw, zijn versierd met vroegromaans beeldhouwwerk.
De 15 zuilen van de prachtige kloostertribune met hun uiterst fijn uitgewerkte kapitelen, zijn ieder uniek. In de apsis vind je een Byzantijnse mozaïekvloer dat het aards paradijs voorstelt. Op het prachtige fresco ontbreekt er een blad maar er wordt beweerd dat het door Adam en Eva weggenomen werd om hun naaktheid te bedekken!