Medicinale & religieuze geschiedenis
Zowel de indianen, de Maya’s als de Azteken gebruikten passiflora als geneesmiddel tegen pijnen en kwalen. Deze traditie zetten de Mexicanen vandaag de dag nog altijd voort. Op lokale markten kan je gedroogde stukjes passiebloem kopen waarvan je een pijnstillende thee trekt.
Aangezien passiflora in natuur enkel in de continenten Amerika, Oceanië en Azië groei(d)en, keken Spaanse missionarissen in de 16de eeuw vol bewondering op naar de passiflora. Meer nog ze associeerden ze met het lijden van Jezus. Aan de hand van de bloem vertelden ze het kruisingsverhaal: de corona verwees naar de doornenkroon, de drie stempels naar de drie nagels van het kruis...
Exquise bloemen
Vanwaar die eeuwenlange fascinatie voor passiflora? De exquise bloem heeft een sterke aantrekkingskracht met haar vijf bonte kelk- en kroonbladen en een dito corona. Deze corona valt ongetwijfeld het meeste op; hij bestaat uit enkele rijen fijne coronadraden vol details die al dan niet kronkelen. In het midden van de corona ontspruiten de stempels.
Passiebloemen bloeien slechts één dag, hooguit anderhalve dag. Natuurlijk moeten ze op die korte tijd zo veel mogelijk insecten weten te lokken om hun nageslacht te verzekeren. Daarin slagen ze met glans door hun rijkdom aan geuren en kleuren.
Klimmers
Passiflora zijn klimplanten. Met hun hechtranken kunnen ze zich rond alles wentelen. Daarom plant je ze best beschut tegen een zonnige muur of schutting uit de wind. Omdat ze in de vrije natuur bomen en andere planten als steun gebruiken, hebben ze geen stevige stam. Toch kunnen ze in één zomerseizoen tot 6 meter groeien.
Als je met tuindraad, gaas of ander klimmateriaal werkt, kunnen de planten zich gemakkelijk vasthechten. Laat ze echter zelf hun weg zoeken.
Luchtige grond
De wortels van de passiebloem hebben een luchtige, goed doorlatende bodem nodig. Vul de pot eerst met een bodempje kleikorrels of steentjes van enkele centimeters dik. Hierbovenop komt een luchtige potgrond met bark (boomschors) en kleikorrels voor een goede drainage.
Extra bescherming voor de winter
Veel passiflora overleven onze winters niet. In een serre hebben ze weliswaar niet zo veel last van barre weerstomstandigheden. In open lucht sneuvelen echter heel wat planten. De stam kan dan scheuren, waardoor de passiebloem erg te lijden heeft onder koude en neerslag. Zorg daarom voor een goede beschutting in de winter. Zo kan je de plant op die manier leiden dat ze heel dicht tegen de grond ligt. Ze is dan tegelijk beter beschut tegen vorst.
In de winter hebben passiflora weinig water nodig. Ze houden niet van natte wortels.
Zomerverblijf
Van oorsprong groeien passiebloemen op schaduwrijke plekken. Daarom kies je in je tuin best een beschutte plek uit. Volle zon en tocht zijn uit den boze.
Zorg ervoor dat de pot niet uitdroogt in de zomer. Geef dus voldoende water en bij voorkeur kraantjeswater. Deze planten houden van het beetje kalk dat daarin zit. Qua zuurtegraad is 6 ideaal.
Bemesting Passiflora
Passiflora mogen niet bemest worden in de winter. Vanaf het late voorjaar kan je een algemene bemesting geven in de verhouding NPK 20-20-20. Als de plant in juli bloeit, gedijt ze goed met wat extra kalium. NPK 15-5-35 zal dan voor heldere kleuren en sterkere geuren zorgen.
Wat de sporenelementen betreft is de passiebloem gebaat met magnesium en ijzer. Deze zorgen voor frisse, groene bladeren.
Snoeien Passiflora
Snoei een eerste maal in de lente. Dan mag er heel wat af: snoei tot op één of een halve meter boven de grond.
In de herfst kan je nog een tweede maal snoeien, maar deze keer doe je er best niet te veel af. De helft of een derde van enkele stengels afknippen volstaat.
Knip altijd enkele centimeters boven een knop of bladsteel.
Verpotten Passiflora
Elke twee jaar moet je je passiflora verpotten zodat ze nieuwe luchtige aarde krijgen. Verpot deze planten niet in de herfst! De ideale periode om te verpotten is van het voorjaar tot begin zomer.
Stekken Passiflora
Het snoeihout kan je stekken. Een stengel van 60 cm levert vier stekken op. De top gebruik je liever niet: hij is te zacht, rot snel en krijgt moeilijk wortels.
Neem een stuk stengel met twee oksels. Twee centimeter boven de bovenste knop moet je de stengel schuin afsnijden. Twee à drie centimeter onder de onderste oksel snij je hem eveneens schuin af. Van de onderste knop moet je de hechtrank, het blad en de steunbladeren verwijderen zodat enkel de oksel overblijft. Van het bovenste oksel moet je de hechtrank en de steunbladeren weghalen. Het blad mag je half of voor twee derde laten zitten voor een betere verdamping en wortelvorming.
Leg de stekken in koud water. Daarna mogen ze enkele uren uitdruipen in de koelkast. Dompel de stekken vervolgens in stekpoeder. Twee derde van de stek steek je vervolgens in stekaarde. Deze is gemengd met zand en biedt een luchtige omgeving om goed in te wortelen.
Bewaar de stekken op een lichte plaats, maar niet in direct zonlicht. Een vochtige omgeving bevordert het wortelen. Gebruik daarom een miniserre of doe er een plastic zak rond. Na enkele weken verschijnen de eerste wortels.
Zaaien Passiflora
In plantencentra kan je zaden van passiflora kopen. Deze zijn echter erg hard; de schil moet eerst zacht worden voor je ze uitzaait in een bedje met stekaarde. In de vrije natuur zorgen vogels en andere dieren ervoor dat de zaden door de maagzuren zacht worden. Hoe doe je dat in cultuur? Laat de zaadjes een hele dag én nacht weken in wat lauwe melk of eventueel sinaasappelsap. Deze vloeistof in de koelkast bewaren, hoeft niet. De melkzuren nemen de functie over van de maagzuren.
Spoel de zaden daarna lichtjes en verspreid ze over de stekaarde. Bedek ze met een halve centimeter aarde. Druk de grond lichtjes aan en bevochtig hem. De zaden kiemen het snelst op een lichte plaats met een goede luchtvochtigheid. Laat de zaailingen niet uitdrogen. Na een tijdje vormen ze bladeren, dan mag je de plantjes verspenen in gewone tuinaarde.
