De zwangerschap hoort een vrolijke tijd vol enthousiasme en verlangens te zijn. Helaas gebeuren in die negen maanden ook vaak dingen die je niet onder controle hebt en die stress opleveren. Een overlijden, een probleem op het werk, slachtoffer worden van criminaliteit,… dergelijke stress heeft ook een invloed op de baby in je buik.
Ondergewicht en vroeggeboorte Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat veel angst en stress tijdens de zwangerschap kan leiden tot ondergewicht en vroeggeboorte. In die zin is de impact van stress te vergelijken met die van roken tijdens de zwangerschap. Door de continue toevoer van de stresshormonen via de placenta naar de foetus kan ook het kind gedurende een lange tijd in een verhoogde staat van opwinding verkeren. Dat kan het normale groeiproces verhinderen.
Allerhande kwalen Verschillende onderzoeken in meerdere landen maken ook gewag van andere kwalen die door stress tijdens de zwangerschap een verhoogde kans op ontstaan krijgen. Zo leggen onderzoekers stilaan een verband tussen het stijgende aantal kinderen dat met ADHD, concentratieproblemen, depressie en agressie kampt en de stijgende stress bij volwassenen. Zo lijken kinderen van hoogangstige moeders meer moeite te hebben om zichzelf te reguleren. Ze hebben dus meer instructies van anderen nodig. Ook reageren ze impulsiever en maken ze meer fouten. Verder zouden bij jonge kinderen meer slaapproblemen voorkomen bij moeders die aan stress leden tijdens de zwangerschap. Er zijn enkele onderzoekers die nog een stap verder gaan en stress tijdens de zwangerschap linken aan astma bij jonge kinderen. Het stresshormoon cortisol zou immers het immuunsysteem aantasten. Het is echter waarschijnlijk dat erfelijkheid en omgevingsfactoren hier een grotere rol in spelen.
Effecten op lange termijn Uit onderzoek blijkt dat stress tijdens de zwangerschap ook blijvende effecten heeft. Zo werden in follow-up studies kinderen van acht en negen jaar oud onder de loep gehouden. Daaruit bleek dat die kinderen zich nog steeds actiever gedroegen. Vooral bij de jongens was dat het duidelijkst. Ze hadden aandachtsstoornissen en waren agressiever. Meisjes hadden eerder last van stemmingsstoornissen. Ook als deze kinderen tot jongvolwassenen waren uitgegroeid konden onderzoekers nog invloeden ontwaren. Zo bleek dat jongvolwassenen die in de buik aan te veel stress blootgesteld waren geweest, minder presteerden op taken die ze alleen moesten uitvoeren.
Niet panikeren Het is niet de bedoeling dat deze bevindingen je als aanstaande moeder nog meer stress bezorgen. De kwalen waaraan je kind kan lijden, treden immers niet gegarandeerd op bij stress tijdens de zwangerschap. Er bestaat alleen een verhoogde kans toe. Overigens is stress voor iedereen, zowel moeder als baby, anders. De een verdraagt al wat meer dan de ander. Ten slotte bepalen ook de omgeving en de opvoeding of sommige kwalen al dan niet zullen verschijnen.
Stress vermijden Je baby voelt het meteen als je geen stress hebt; je hebt namelijk bewust en onbewust meer aandacht voor hem. Het is dus belangrijk om zo veel mogelijk stress te vermijden. Kan je er toch niet aan onderuit, las dan regelmatig een rustmoment in. Slaap genoeg, eet goed, luister aandachtig naar muziek, lees veel, ga zwemmen en kom genoeg buiten. Zorg op het werk dat je in een rustige omgeving kan werken. Vraag desnoods je werkgever om enkele aanpassingen. Misschien is tijdens de zwangerschap ook het openbaar vervoer een betere oplossing dan de eigen wagen om files te vermijden. Als er zitplaatsen te kort zijn in metro, bus of tram, heb jij uiteraard voorrang.