Combinatieteelt: ideale buren voor groenten en fruit

In de biologische tuinbouw maakt men sinds jaar en dag gebruik van combinatieteelt. Een teveel aan insecten bestrijdt men zonder het natuurlijk evenwicht te verstoren. Ook in je eigen tuin kan je deze principes toepassen om je gewassen te beschermen. Je groenten en fruit varen er wel bij én je hoeft niet drastisch te werk te gaan met bestrijdingsmiddelen die schadelijk zijn voor vogels, egels en huisdieren.

Insecten in de tuin

Slakken, bladluizen, vliegjes... in een goed gevulde tuin met diverse bloemen, planten en groenten duiken deze beestjes sowieso op. Hoe zou je zelf zijn als je een gevariëerd zevengangenmenu aangeboden wordt? Vogels en vlinders zijn dan weer graag geziene gasten in de tuin; deze komen op hun beurt af op insecten en ander lekkers dat er te rapen valt.

Onnuttig... én nuttig!

Als hobbytuinier wil je natuurlijk je plantjes beschermen, maar dit mag niet ten koste gaan van de hele populatie in je tuin. Slakken, bladluizen en dergelijke zien we al snel als een pest, waarbij we de verdelgingsspray of gifkorrels uit de kast halen. In feite vormen al die diertjes slechts ongedierte, als ze in zo’n grote getale voorkomen dat we van een schadelijke plaag gaan spreken.

Weet dat elk zogenaamd schadelijk dier tegelijkertijd ook nuttig is voor je tuin! Bladluizen zijn bijvoorbeeld de lievelingsmaaltijd van lieveheersbeestjes, meesjes en gaasvlieglarven. Slakken ruimen in feite je tuin op; ze eten immers rottend organisch afval en kleine insectenlijkjes op.

Natuurlijk evenwicht

Als je deze diertjes volop gaat bestrijden in je tuin, komt er een einde aan het natuurlijk evenwicht. Dit leidt alleen maar tot meer plagen in de tuin. Wat gebeurt er immers als lieveheersbeestjes jouw tuin links laten liggen? Bladluizen aarden prima in een tuin zonder deze natuurlijke vijand! Rupsen die uitgroeien tot vlinders, staan dan weer op de favoriete menukaart van vogels waaronder koolmezen. Chemische bestrijdingsmiddelen doen met andere woorden meer kwaad dan goed. Ze pakken niet alleen de plaag aan, ook andere dieren in de tuin zijn er het slachtoffer van! Vooral vogels hebben er onder te lijden en dat zijn nu net de dieren die enorme hoeveelheden insecten kunnen verorberen.

Natuurlijk bestrijden

Een gevariëerde beplanting trekt niet alleen veel verschillende dieren in de tuin aan, maar vermindert ook de kans op ziektes en plagen. In een echte natuurtuin tref je sowieso weinig ziektes en plagen aan, omdat de dieren afkomen op de uiteenlopende beplanting en onderling zorgen voor het natuurlijke evenwicht.

Probeer daarom in eerste instantie ‘schadelijke’ diertjes op een natuurlijke manier weg te houden van je plantenbedjes! Wat denk je van een bedje jonge worteltjes en uien of late wortels en prei? Met deze combinaties heb je geen last meer van wortel- of uienvliegjes. Of bonenkruid dat je plant rond bieten en stambonen om bladluizen op een afstand te houden? Tomaten beschermen kolen tegen koolwitjes. Plant je er tegelijkertijd selderie bij, dan kan je ze alle drie tegelijk met brandnetelgier bemesten.

Tips voor combinatieteelt in eigen tuin

Met deze tips leg je plantenbedden aan in je tuin mét de bijbehorende voordelen die combinatieteelt biedt:

Wissel hoger opgroeiende planten af met breed uitgroeiende planten.
Wissel de gewassen in een bedje van plaats of van rij het volgende seizoen: naast de opname van voedingstoffen geven planten verschillende stoffen af aan de grond via de wortels.
Zorg ervoor dat bladeren en stengels elkaar boven de grond niet in de weg zitten.
Plaats één hoofdgewas en enkele bijgewassen bij elkaar die je op verschillende tijdstippen oogst. Na de oogst van de snel groeiende bijgewassen kan men het hoofdgewas verder laten groeien.
Bemest de tuin niet te veel. Planten die te veel voedingsstoffen kregen en bijgevolg rijk aan stikstof zijn, trekken bladluizen aan.
Gebruik milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen bij plagen om het subtiele natuurlijk evenwicht niet te schaden.
Kies voor goede plantencombinaties die groei en bloei positief beïnvloeden.