Herken onkruid en maak er komaf mee

(On)kruid?

Niet iedereen verstaat hetzelfde onder onkruid. Een madeliefje in het gazon is voor de ene een aantrekkelijk bloempje en voor de ander een storend element. Daarom definieert men onkruid vaak als planten die buiten hun rechtmatige plaats staan. Zo is gras in een grasveld wenselijk, maar in een bloemenbed wordt gras beschouwd als onkruid.

Planten op niet-eigen plaatsen beroven je gewenste planten van ruimte, licht, vocht en voedingsstoffen. Daarnaast vormen ze een goede schuilplek voor plagen en ziektes. En dan hebben we nog niet vermeld dat ze je tuin onaantrekkelijk doen lijken.

Stap 1 – Ken je vijand

Voor je op een succesvolle manier onkruid controleert en uitroeit, is het belangrijk dat je de kenmerken en de groeigewoontes van onkruid kent. In het algemeen hebben alle soorten onkruid de volgende basiskenmerken:

• Krachtige en aanhoudende groei, waardoor ze zich snel vestigen en vaak sneller groeien dan andere planten.

• Moeilijk om met wortel en al uit te trekken.

• Produceren grote hoeveelheden zaad (sommige soorten maken bovendien erg snel zaad aan).

• Planten zich gemakkelijk voort met wortels die op de grond blijven liggen.

• Verspreiden erg snel zaad via speciale distributiemethodes.

• Zaden kunnen gedurende vele jaren in de grond ‘slapen’ om alsnog te ontkiemen.

Onkruidgroepen

Net zoals andere planten kan je onkruid onderverdelen in twee grote groepen. Dit is belangrijk om weten als je van plan bent om chemische herbiciden te gebruiken om een bepaald type onkruid te controleren.

• Er zijn eenzaadlobbige planten (monocotyl) die één zaadlob produceren als ze ontkiemen. De lob is lang en smal, en heeft parallelle nerven, bijvoorbeeld gras.

• Daarnaast zijn er tweezaadlobbige planten (dicotyl) die twee zaadlobben produceren als ze ontkiemen. De lobben zijn breed en hebben een netwerk van nerven, bijvoorbeeld klaver.

Groeigewoonten van onkruid

Daarnaast moet je weten of het onkruid jaarlijks, tweejaarlijks of vast groeit. Dat bepaalt de methode waarmee je ze bestrijdt: chemisch of mechanisch.

• Eenjarigen voltooien hun cyclus in één jaar of minder en kunnen verschillende generaties ontwikkelen in dat ene jaar. Probeer ze te vernietigen voor ze zaad produceren. Wolfsmelk is bijvoorbeeld een eenjarige.

• Tweejarigen kennen groeicycli van twee jaar. Ze bloeien en brengen pas zaad voort in het tweede jaar. Je moet ze vernietigen in het eerste seizoen. Sleutelbloem is een tweejarig onkruid.

• Vaste planten leven langer dan 2 jaar. Ze zijn moeilijk te controleren aangezien zowel de wortels als de zaden vernietigd moeten worden. De wortels, knollen, bollen en rizomen slaan voedsel op en vermeerderen zich als ze op de grond blijven liggen. Klaver is een bekend voorbeeld.

Stap 2 – Controleer het onkruid

Het meeste onkruid in je tuin kan effectief gecontroleerd worden met goede tuinpraktijken:

• Verwijder onkruid vanaf het ogenblik dat het verschijnt.

• Strooi mulch waar mogelijk om de groei van onkruid tegen te gaan.

• Verzeker je ervan dat aangebrachte aarde geen onkruid bevat.

• Verwijder eenjarig onkruid voor het zaad vormt.

• Verwijder vast onkruid voor het zaad vormt en verzeker je ervan dat je ook de wortels mee hebt.

Handmatig en mechanisch kan je het onkruid al ietwat onder controle houden. Met de hand onkruid wieden is voor kleine oppervlaktes nog altijd de beste methode. Met een cultivator of hark kan je onkruid op een meer praktische wijze weghalen. Het beste is eigenlijk elke dag enkele minuten te spenderen aan het wieden van onkruid: het is makkelijker om onkruid te verwijderen als het klein is en nog gemakkelijk uit te trekken is.

Onkruid verstikken met mulch is een ander manier om het onkruidprobleem te controleren. Bovendien houdt de mulch de bodem vochtig en koel in de zomer.

Stap 3 – Onkruid verdelgen - Herbiciden gebruiken

Onkruidverdelgers of herbiciden maken het je nog heel wat makkelijker om onkruid te verdrijven uit je tuin. Probeer het echter zo weinig mogelijk te gebruiken. Het kan een laatste redmiddel zijn bij een ernstige plaag, een bepaalde soort die je moeilijk wegkrijgt of bij een grote oppervlakte.

Je kan een onderscheid maken tussen totale onkruidverdelgers en selectieve onkruidverdelgers. De eerste moet je met de nodige voorzichtigheid gebruiken. Ze zijn ideaal om op lange termijn onkruid te bestrijden:  één keer per jaar langs hekwerken of opritten bijvoorbeeld want ze blijven gedurende 12 maanden actief in de grond. Sommige merken laten geen restanten in de bodem en de behandelde ruimte kan je na 2 à 3 weken opnieuw cultiveren. Selectieve onkruidverdelgers bestrijden daarentegen slechts een of enkele types onkruid.

Tips bij het gebruik van herbiciden:

• Lees eerst de instructies van de bus en volg ze nauwkeurig. Herbiciden zijn giftig.
• Meng herbiciden alleen volgens de aanwijzingen en gebruik ze met een spuitbus of gieter.
• Spray liever niet op winderige dagen waarop de herbicide kan afdrijven richting gecultiveerde planten. Houd er ook rekening mee dat de herbicide jouw richting ingeblazen kan worden, draag dus geschikte en beschermende kleding.
• Na gebruik moet je de gieter of spuitbus grondig uitwassen.
• Was ook jezelf goed: vooral je handen, armen en gezicht.
• Ten slotte berg je de chemicaliën op op een veilige plek, buiten bereik van kinderen.
• Gooi lege herbicidenflacons weg volgens de instructies.