Een waterbed spreekt tot de verbeelding. Aangezien de matras zich volledig aanpast aan de welvingen van je lichaam, kunnen je wervelkolom en je spieren zich volledig ontspannen en bijgevolg slaap je als een roosje. Maar zijn er ook nadelen?
De rustgevende eigenschappen van een waterbed
Een waterbed is geen recente uitvinding: ook de Perzen hadden er duizenden jaren geleden al de voordelen van ontdekt.
Ook nu nog zijn waterbedden erg populair, omdat ze het lichaam een perfecte ondersteuning bieden tijdens de slaap. De matras neemt immers volledig de vorm van je lichaam aan, waardoor er geen storende drukpunten ontstaan en je lijkt te zweven. 's Morgens zijn je spieren dan ook minder stram. Bovendien wordt de bloedsomloop nergens gehinderd en hoef je je 's nachts niet te draaien. Je slaapcyclus wordt dan ook niet onderbroken.
Ook voor zwangere vrouwen is een waterbed uitermate geschikt. Tot op het einde van de zwangerschap kan ze immers in elke houding slapen.
Nadelen van een waterbed
Het is jammer genoeg niet alleen rozengeur en maneschijn... Er zijn ook enkele nadelen aan verbonden:
-
Bedenk dat een met water gevulde matras ontzettend zwaar is. Reken daarbij een stevig bedframe dat het gewicht van een watermatras moet kunnen dragen en je krijgt een loodzware combinatie. Houd er daarom rekening mee dat je een waterbed, eens het gevuld is met water, niet meer kan verplaatsen.
-
In een tweepersoonswaterbed, zowel met één als twee matrassen, zal je watergolven voelen als je partner beweegt , vroeger opstaat dan jou of later dan jou gaat slapen. Hoe zwaarder je partner is, hoe sterker je de watergolven voelt.
-
Kleine kindjes en waterbedden gaan niet goed samen. Als je zelf wakker bent, is het geen probleem om je baby of peuter in bed te nemen. Kinderen jonger dan twee jaar laat je echter beter niet alleen in een waterbed slapen vanwege bepaalde veiligheidsrisico’s. Zo bestaat het gevaar voor warmtestuwing door de elektrische verwarming in het waterbed. Kleine kinderen kunnen het snel te warm krijgen zonder dat het lichaam de warmte gemakkelijk kan afgeven. Een onschuldig symptoom daarbij is dorst, heel wat minder ongevaarlijk is sterk zweten en een rode huid, wat zelfs kan leiden tot bewusteloosheid. Wiegendood wordt er vaak mee in verband gebracht. Daarnaast bestaat het risico op verstikking. Bedenk dat een watermatras niet ademt zoals een gewone matras. De kunststof zak laat immers geen lucht door, wat erg gevaarlijk is als een jong kindje op de buik komt te liggen.
-
Let op: heb je een waterbed, dan kunnen jullie én jullie trouwe viervoeters niet meer onbezonnen in bed springen. De kat die haar nagels in jullie watermatras plaatst, een scherp voorwerp in een van de zakken van je pyjama... het risico op lekken is dan reëel.
-
Hoeveel verbruikt een waterbed aan energie, zal je je wel afvragen? Reken per jaar een verbruik van 200 à 1000 kWh afhankelijk van de gekozen optie. Stel dat je waterbed 750 kWh per jaar verbruikt, dan kost je dat 135 euro voor een eenpersoonsbed en 270 euro voor een tweepersoonsbed. Tel daar ten slotte nog 20 euro onderhoudskosten bij per persoon – zoals vinylreiniger voor de kunststof waterzak en conditioner voor het water – en je krijgt een goed idee van de jaarlijkse kost van een waterbed, exlusief de aankoopprijs van het waterbed zelf.
Soorten waterbedden
Het ene waterbed is het andere niet...
-
Harde of zachte waterbedden
Men maakt een onderscheid tussen hardside en softside waterbedden op basis van de gebruikte materialen voor de zijkanten van het bed. De klassieke waterbedden zijn hardside exemplaren: ze bestaan uit een beddenbak met harde zijden, van hout bijvoorbeeld. Hierin ligt een matras met een volume van grofweg 800 liter water.
Bij een softside waterbed krijgt de matras een dikke rand van zacht polyetherschuim, waardoor er slechts 600 liter water in de matras kan. Minder water en een betere isolatie vanwege het polyetherschuim leiden tot een aanzienlijk lager energieverbruik. In vergelijking met een hardside verbruikt een softside waterbed slechts een derde tot de helft minder energie.
-
Zwaar- of lichtgewicht waterbedden
Zowel hardside als softside waterbedden zijn uiteindelijk nog steeds zwaargewichten. Tegenwoordig kan je ook voor een zogenaamd lichtgewicht waterbed kiezen. Dit bestaat uit een kuip van polyetherschuim waarop een matras met zo’n 200 liter water gelegd wordt. Dat betekent dat de polyether nog beter isoleert en dat je nog minder water moet verwarmen. Hoeveel je exact bespaart, hangt van de thermostaat af: zo is een digitale thermostaat energievriendelijker dan een analoge thermostaat.
-
Stabilisatie van waterbedden
Heel wat mensen hebben schrik voor het kabbelende effect van een waterbed. Toch betekent een met water gevulde matras niet per se dat je als het ware zeeziek wordt tijdens je slaap. Je kan namelijk kiezen voor gestabiliseerde waterbedden.
Bij ongestabiliseerde waterbedden heeft het water complete bewegingsvrijheid, wat zich kan uiten in watergolven. Bij gestabiliseerde waterbedden daarentegen wordt de bewegingsvrijheid van het water beperkt. Er bestaan zelfs verschillende gradaties: van deels tot volledig gestabiliseerde waterbedden waarin je meteen stilligt. Deze stabiliteit verkrijgt men door bepaalde aanpassingen uit te voeren zoals cilinder- of kamercompartimenten, fibermatten, hydraulische of floatingsystemen.
-
Analoge of digitale thermostaat
Analoge of mechanische thermostaten bestaan uit een draai- of schuifknop, wat het instellen bemoeilijkt. Je kan de exact ingestelde temperatuur er namelijk niet op aflezen. Vergelijk het met een niet-thermostatische douchekraan waarbij je warm en koud water moet mengen tot je de gewenste temperatuur bereikt.
Digitale thermostaten zijn daarentegen wat duurder, maar bieden dan ook de mogelijkheid om de temperatuur erg nauwkeurig aan te geven én in te stellen. Je hoeft het licht zelfs niet meer aan te doen in de slaapkamer als de temperatuur van het water ’s nachts te laag blijkt dankzij het digitale verlichte display. Ben je een koukleum dan zal je waarschijnlijk de voorkeur geven aan een digitale thermostaat, of misschien zelfs twee als je het waterbed deelt met je partner. Tenminste als je in plaats van een tweepersoonswatermatras opteert voor twee afzonderlijke waterzakken met aparte verwarmingselementen. Je kan de thermostaat ook aansluiten op een tijdschakelaar voor een efficiënter warmte- en energieverbruik.
-
Binnenveringsmatras voor waterbedden
Bepaalde waterbedden hebben zelfs een ingebouwde binnenveringsmatras.
Waterbedden installeren
Een waterbed installeren is geen eenvoudig karwei. Je moet de matras nauwkeurig vullen om luchtbellen te voorkomen, deze veroorzaken namelijk geklots wat erg storend is voor de nachtrust.
Eens de watermatras met gewoon kraantjeswater gevuld is, wat een hele tijd kan duren, moet je een conditioner toevoegen aan het water. Deze doodt mogelijke algen en bacteriën.
Waterbedden afstellen
Daarna kan het finetunen beginnen... Zo moet je de lucht uit de watermatras verwijderen en het gewenste waterniveau instellen, wat wel wat tijd vraagt. Te veel water betekent een te harde watermatras, te weinig water leidt dan weer tot een te diepe ligging en te weinig ondersteuning.
Ook de juiste temperatuur vinden vraagt tijd en ervaring. De eerste nachten moet je waarschijnlijk wel wat experimenteren met de watertemperatuur. Reken een temperatuurstijging van vier graden per uur, verwacht dus niet meteen een warm bed.
Hoe sterk de temperatuur daalt, hangt van de omstandigheden af. Zo verlaagt de temperatuur sneller als je het dekbed van het bed haalt en ook de omgevingstemperatuur beïnvloedt de watertemperatuur. Daarnaast bepalen de kwaliteit en de kwantiteit van het beddengoed of de watertemperatuur goed behouden wordt of niet. Bedenk dat onze huidtemperatuur 28°C bedraagt, dus je warmt het waterbed ook zelf op met een stijging van ongeveer een graad.
Winterse en zomerse waterbedtemperaturen
Wat zijn zowat de ideale waterbedtemperaturen? Doorgaans stelt men temperaturen tussen 25 en 28°C in.
In de winter biedt 28°C een aangename warmte. Heb je een erg warm dekbed, dan kan dat zelfs al iets te warm zijn. Bedenk wel dat het water zonder nachtelijke verwarming afkoelt in de koude winterperiode tijdens de nacht.
In de zomer volstaat 25°C. Als het in de zomer erg warm is (lees: een slaapkamertemperatuur boven 25°C), dan zal de thermostaat het water niet meer koel kunnen houden, waardoor het langzaamaan opwarmt. Wil je het toch wat koeler ’s nachts, haal dan het dekbad van de matras af.