Zaaigerei: alles wat je nodig hebt om zaailingen te verkrijgen

Basis: zaaibakken

Als je zelf met zaad aan de slag wil, heb je in eerste instantie een goede zaaibak nodig. Zo'n kweekbak wordt steeds afgedekt met een doorzichtig, plastic of glazen deksel, zodat de luchtvochtigheid voldoende hoog is voor de zaailingen. In het deksel zitten meestal verstelbare verluchtingsgaten of je kan het deksel iets hoger plaatsen. Bepaalde exemplaren hebben zelfs een verwarming. Ideaal om aan kou en uitdroging te ontsnappen.

• Houten zaaibakken zijn duurzaam en sterk, want het gewicht van potgrond is niet te onderschatten. Bovendien kan het overtollige water goed afgevoerd worden als er spleten tussen de planken zitten. Nadelen zijn de ziektegevoeligheid en het risico op uitdroging van de grond.

• Plastic zaaibakken zijn onderhoudsvriendelijker, houden de grond vochtiger en de temperatuur hoger. Minder positief is de beperkte duurzaamheid en sterkte.  

Ingrediënten: potjes

Omdat rechtstreeks in de kweekbak zaaien onhandig is, kan je best zaaien in aparte kleine potjes. De nadelen die verbonden zijn aan het zaaien in de kweekbak an sich, zijn het gewicht van de kweekbak en het tijdrovende verspenen van de zaailingen in aparte potjes. Kies daarom best bij het begin al voor plastic, jiffy of papieren potjes waar je telkens één of desnoods enkele zaadjes in legt. Je kan steeds kiezen tussen ronde of vierkante exemplaren.

• Plastic potjes kan je hergebruiken want ze zijn goed schoon te maken. Voor de wortelgroei is een plastic potje echter niet aan te raden. Beter zijn de plastic potjes met traliewerk waar de wortels vrij kunnen doorgroeien.

• Jiffy- of turfpotten raadt men aan om een verplantschok tegen te gaan. De wortels groeien door de turf heen en je kan de potjes later volledig inplanten omdat ze langzaam vergaan in de bodem. Wel opletten dat je het potje volledig onder de grond plaatst, een rand die uitsteekt onttrekt vocht aan de wortels.

• Ecologisch zaaien kan met voorgevormde potten van gerecycleerd papier of zelf gemaakte potjes van krantenpapier. Heel ecologisch is dat laatste ook weer niet vanwege de vervuilende, vooral kleureninkt. In gebruik zijn ze vergelijkbaar met de jiffypotten.

Nagaren: zaailingen beschermen met plantenbedekkers

Als je je zaailingen in huis met warmte omringd hebt, kan je ze moeilijk van de ene op de andere dag buiten zetten. Vandaar deze hulpmiddelen waarmee ze onder meer de kou beter trotseren.

• Koude kassen helpen zaailingen om te groeien. Ze vangen licht op zodat ze de temperatuur gelijkmatig kunnen houden. De bovenste, meestal afhellende plank kan je openzetten voor verluchting, bijvoorbeeld als het buiten warmer wordt. Soms zijn ook de zijkanten van glas of doorschijnend plastic, om - vooral in koude streken - vroeg of laat zonlicht op te vangen. Er zijn zelfs automatische systemen die openen en sluiten bij vastgestelde temperaturen.

• Stolpen kan je op één of meerdere planten plaatsen om ze te beschermen. Van terracotta blancheerpotten als bescherming tegen de zon tot glazen exemplaren die voor kou, wind en insecten behoeden. Soms vind je een verluchtingsgat onder de knop waarmee je de stolp optilt. Raamstolpen zijn gemaakt van aluminium en glas en zijn geschikt voor zaaibedjes. Goedkopere plantenbedekkers zijn uit kunststof of waspapier op ijzerdraad gemaakt.

• Watermuren zijn geschikt voor planten die veel warmte nodig hebben: een vorm van isolatie tussen grond en zaailingen. Ze bestaan uit ciliders in kegelvorm die je vult met maar liefst tien liter water, dat warmte kan opnemen en afgeven. De bovenkant kan je openlaten om zon en lucht toe te laten.

• Ten slotte zijn er tunnels of afdekfolies waarmee je meer dan één plant beschermt. Afhankelijk van het type folie zijn de planten al dan niet beschut tegen vrieskou en/of te sterk zonlicht.

Zaaien zonder rommel

Als je een hobbykweker wordt, overweeg dan de aankoop van een planttafel. Er zijn prachtige houten exemplaren te vinden met een een mooie, rustieke uitstraling. Een dergelijke tafel biedt niet alleen een ruim werkblad, maar ook opslagruimte onderaan en bovenaan. Je kan er dus potten, gereedschap, zaaigrond... in kwijt. Voor een goede houding is een tafel die 80 à 100 cm hoog is belangrijk, afhankelijk van je eigen grootte.

Als een planttafel te veel ruimte of geld in beslag neemt, kan je je ook een verplantbak aanschaffen. Dat is een goedkoop, plastic alternatief dat gemakkelijk te reinigen is. Het gebruiksgemak wordt verhoogd door de hoge achterkant en lage voorkant.

Accessoires

Vul je uitrusting aan met deze handige accessoires:

• Plantenspuit - Luxe uitvoering in koper of basic versie in plastic? Plantenspuiten vind je zowat overal in diverse uitvoeringen. Goedkope exemplaren gaan meestal niet zo lang mee of kunnen niet heel fijn vernevelen.

• Naamstokjes - Geloof me, veel zaailingen lijken op elkaar...

• Notitieboekje - Vermeld hierin hoe je te werk bent gegaan, wat ging goed, wat ging slecht... hieruit kan je leren naar volgend seizoen toe.

• Pootstokje - Om gaten in natte zaaigrond te maken

• Zaadstrooier - Hiermee verdeel je gelijkmatig het zaad, vooral handig bij erg kleine zaadjes die met tientallen tegelijk uit het zakje dreigen te vallen.

• Stokjes en draad - Hoog opgroeiende zaailingen kan je ondersteunen met een stokje dat je vastmaakt met wat touw of geplastificeerde tuindraad.