Luizen, ze zijn de schrik van alle mama's van schoolgaande kinderen. Door hun snelle voortplanting en hun beweeglijkheid kan ook jouw kind er vroeg of laat mee te maken krijgen. Maar geen paniek, als je snel en kordaat reageert, zijn ze makkelijk te bestrijden.

Hoofdluizen zijn parasieten die menselijk bloed nodig hebben om zich te voeden en onze haren om hun eitjes in te leggen. De vrouwtjesluizen leven twee tot drie maanden en leggen in die periode zo’n driehonderd eitjes. Die luizeneitjes zitten in een soort zakjes, zogenaamde neten, en zijn makkelijker op te sporen dan de luizen zelf. Wel zijn ze erg moeilijk te verwijderen, want ze zijn met een soort lijm aan de haarwortels vastgekleefd. Uit de luizeneitjes komen nieuwe luizen na acht à tien dagen. Ze zijn niet gevaarlijk, maar wel heel erg vervelend.

Hoe krijg je hoofdluizen?
In tegenstelling tot wat nog dikwijls wordt aangenomen, hebben luizen niet met een gebrekkige hygiëne te maken. Wel houden ze van warme plekjes. Vooral achter de oren en in de nek vertoeven ze maar al te graag.
Luizen kunnen niet springen, noch vliegen. Ze zijn wel heel erg snel. Bij direct contact tussen twee hoofden kunnen ze dan ook vliegensvlug van slachtoffer wisselen. Ook van het uitwisselen van kledij, een borstel of beddengoed kunnen luizen gebruik maken om te verhuizen. Luizen kunnen ook zwemmen: een badmuts is dus steeds een must in een openbaar zwembad!
De precieze oorzaak is onduidelijk, maar vooral kinderen tussen de zeven en de twaalf blijken vlugger last te hebben van luizen. Toch kunnen ook volwassenen door de beestjes geplaagd worden.

Hoe weet ik of ik luizen heb?
Om bloed op te zuigen, bijten de luizen zich door de hoofdhuid en laten speeksel achter. Dit veroorzaakt over het algemeen jeuk. Het is dus belangrijk de nagels van je door luizen geplaagde kind goed kort te houden. Niet iedereen heeft echter last van jeuk, dus regelmatige controle is aangewezen. Check vooral aan de haargrens, in de nek en achter de oren. Best doe je dat in natuurlijk daglicht. Volwassen luizen zijn moeilijk te zien. De insecten zijn immers microscopisch klein en doorzichtig. Enkel als ze gegeten hebben, krijgen ze een roodbruine kleur. Neten zijn makkelijker op te sporen. Om ze van het haar af te halen, heb je een netenkam nodig met heel fijne tandjes die je vindt bij de apotheek. Het kammen is een arbeidsintensief werk dat je best op handdoekdroog haar doet. Zowel de luizen als de neten vind je vooral dicht bij de hoofdhuid. Door een witte handdoek op de schouders te leggen kan je ook de ‘vangst’ controleren. 

Op luizenjacht
Bij de apotheker vind je luizenbestrijdingsmiddelen in de vorm van speciale shampoo, sprays, lotions,… op basis van insecticide. Lees steeds aandachtig de bijsluiter. Het gaat immers om een product met chemische bestanddelen en mogelijke bijwerkingen. Sommige producten zijn niet geschikt voor heel kleine kinderen. Let erop dat ook de hoofdhuid achter de oren en de nek wordt meebehandeld. Verwijder na de behandeling systematisch alle neten met een speciale netenkam en herhaal de behandeling twee dagen later. Als meerdere leden van het gezin geplaagd worden door luizen moeten ze op dezelfde dag worden behandeld.
Er bestaan ook alternatieve middeltjes om hoofdluizen te verjagen, maar die worden door sommigen als zinloos bestempeld. Toch proberen? Een oplossing van natriumbicarbonaat zou de netenlijm doen oplossen zodat ze makkelijker te verwijderen zijn. Van een combinatie van azijn en groene zeep zouden de luizen ook op de vlucht slaan. Een andere tip is een week lang het haar voor het slapengaan insmeren met gewone crèmespoeling. Een nieuwe, snelle en veilige behandeling van hoofdluizen die wel al zijn efficiëntie heeft bewezen, is de luizenvanger, een apparaat dat eenvoudig op de stofzuiger wordt geplaatst om luizen te verwijderen.

Ook de omgeving moet ontsmet worden. Luizen nestelen zich immers ook in zetels, kledij, knuffeldieren, beddengoed en kussens. Was alles op zestig graden of meer. Gaat het om niet wasbare stoffen, stop ze dan goed afgesloten in een plastic zak gedurende meer dan een week of leg ze een dag in de diepvries. Zelfs een sterke luis overleeft maximaal drie dagen zonder bloed. Neten kunnen dan weer tien dagen overleven op kleding! Informeer ook de school en iedereen die de laatste twee weken in direct contact gekomen is met de luizenbol, zodat iedereen zijn kroost onder handen kan nemen.

Kan je luizen voorkomen?
Er bestaan sprays waarmee je het haar van je kind preventief kan behandelen. Het is een goed idee dit te gebruiken van zodra er een luizenplaag uitbreekt in de klas. Sjaals, kammen, borstels, helmen en mutsen worden beter niet uitgewisseld en lang haar wordt beter opgestoken gedragen als er een luizenplaag woedt. Ook bestaan er speciale capes die je over de kinderjas kan hangen op de kapstok zodat de luizen niet kunnen oversteken. Of ze kunnen hun jas ook ondersteboven hangen, een lusje is zo gemaakt. Enkele druppeltjes teatree- of lavendelolie op de kussensloop en de kledij zouden ook wonderen doen. De beste preventieve maatregel is echter een regelmatige controle met de netenkam.